IndexLast Update: 2025-08-09 09:34:45
Daders zijn sterk, slachtoffers zwak. Daders zijn stoer, slachtoffers vervelend. Daders zijn spannend, slachtoffers saai. Van slachtoffers weet je wie het zijn, van daders niet. Slachtoffers zijn gemakkelijker handhaven dan daders. Daarom draaien we het om.
Als je fiets is gestolen en je had hem niet op slot gezet, dan ben je een sukkel. Je vroeg er gewoon om. Auto opengebroken? Moet je er maar geen spullen in leggen. Er lag niks in? Had er maar een sticker dat er niks in lag op gemoeten. Auto vernield? Moet je hem daar maar niet neerzetten. Auto gestolen? Ja, met dat merk is dat nou eenmaal een risico. Ingebroken? Was je soms op vakantie en was het zichtbaar dat er niemand thuis was? In elkaar geslagen of verkracht? Weet je zeker dat je geen aanleiding gaf? Vermoord? Eh... Er is altijd wel iets te verzinnen dat het slachtoffer heeft nagelaten waarvan je kan beweren dat het het misdrijf had kunnen voorkomen. Aantonen is niet nodig, bedenken is genoeg, bewijslast ligt nu bij het slachtoffer en ben je meteen van het gezeur af. Wie het probleem ondervindt is zelf schuldig, moet het zelf maar oplossen en dat je het oplost toont aan dat het je eigen schuld is, anders had je het immers niet opgelost. Recht van de sterkste.
In plaats van dat daders worden aangepakt, worden slachtoffers dit en uiteindelijk worden slachtoffers dan voor niet helemaal bij hun verstand uitgemaakt en gaan ze daarom soms maar in psychotherapie. Je zou in dit soort gevallen psychotherapie kunnen zien als een voorziening voor mensen die in de bokswedstrijd van het leven een klap onder de gordel hebben gekregen, maar voor wie er geen scheidsrechter is om deze te vereffenen of arts om de schade te repareren. Psychotherapie is overigens niet een beetje kwebbelen over een psychische wereld niet weinig tot niets met realiteit te maken heeft. Psychische schade of psychisch minder functioneren leidt tot werkelijke fysieke klachten en tot werkelijke verkeerde maatschappelijke beslissingen met werkelijke fysieke, maatschappelijke en financiële gevolgen. Dat je in psychotherapie gaat zegt ook niets over je geestelijke gezondheid, maar alleen wat jijzelf of je omgeving daarvan vindt. Het is dan ook niet degene met wie iets mis is die in psychotherapie gaat, maar de zwakste in de groep, het slachtoffer dus. Daders zijn tevreden met zichzelf en hoeven niet in psychotherapie. Niet dat de psychotherapie het probleem oplost, want dat ligt niet bij het slachtoffer en kan daar dus ook niet worden opgelost, maar af en toe helpt het het slachtoffer met zijn lot om te gaan.
Het zijn echter niet slachtoffers maar daders die dingen misdoen. Er is geen wet die zegt dat je je fiets op slot moet zetten, maar een wet die zegt dat je niet mag stelen. Dat die niet kan worden gehandhaafd is niet de schuld van het slachtoffer. Hoeveel aanleiding het slachtoffer ook gaf, het slachtoffer is niet schuldig, want het slachtoffer heeft niets misdaan. Beginnen over aanleiding geven of nalatigheid is in dit soort gevallen de omgekeerde wereld of wet. Het slachtoffer is echter wel degene die met het probleem blijft zitten en degene die het probleem dat hij of zij niet veroorzaakt heeft uiteindelijk oplost, alleen al bijvoorbeeld door het kopen van een nieuwe fiets. Slachtoffers komen op de laatste plaats en ruimen de rommel op.
Justitie is hieraan niet schuldig, want deze is er niet om slachtoffers te helpen, maar voor zichzelf en de maatschappij in het algemeen. Straffen door justitie zijn niet om de schade voor het slachtoffer, maar om de schade toegebracht aan de maatschappij, doordat de regels zijn overtreden, te repareren en te voorkomen dat dit vaker gebeurt, waardoor en passant burgers worden beschermd. Om deze reden heeft het slachtoffer geen rol in het proces van justitie tegen de dader. Wel kan het slachtoffer "invoegen" in dit proces, waardoor tijdens het proces de hoogte van een eventuele schadevergoeding voor het slachtoffer kan worden bepaald en het bewijs dat het slachtoffer recht heeft op deze vergoeding wordt geleverd. Het slachtoffer zelf kan hierop in theorie relatief eenvoudig de schade bij de dader claimen en incasseren, waarbij slachtofferhulp kan helpen of zelfs dit overnemen. Het rechtssysteem lijkt niet veel meer te kunnen doen dan dit zonder zelf partijdig te worden en dit is niet de bedoeling.
Het probleem is dat mensen die zelf nooit slachtoffer zijn geweest zich niet kunnen voorstellen hoe het is om slachtoffer te zijn. Een beetje zoals dat je als je gezond bent je je niet kunt voorstellen hoe het is om ziek te zijn en andersom.