IndexLast Update: 2025-08-06 14:48:17
Als er na een wegverbetering dan nog steeds files staan, betekent dit niet dat wegen verbeteren niet helpt, maar dat het verborgen probleem groter was dan gedacht of dat de verbetering niet goed is uitgevoerd.
Het laatste klopt soms. Inderdaad, steeds meer ruimte op de weg wordt gebruikt om de doorstroming te verbeteren, bijvoorbeeld het gebruik van vluchtstroken als spitsstroken, maar een nadeel is dat vanwege de toegevoegde rijstroken verkeer vaker van rijbaan moet wisselen. Op knelpunten, zoals knooppunten, bruggen of tunnels, verdwijnen de extra rijstroken weer en moet toch er worden ingevoegd met mogelijk juist meer files tot gevolg.
Ook steeds wisselende maximumsnelheden helpen niet. Denk bijvoorbeeld aan spookfiles. Deze ontstaan als iemand zonder aanleiding snelheid vermindert of iets vreemds doet. Omdat het onverwacht is, ziet degene die er achterop komt het later en moet harder remmen, de volgende ziet het nog later en moet nog harder remmen. Al heel snel staat het verkeer dan stil. Rijbaanwisselingen en wisselende maximumsnelheden versterken dit effect.
Wegen verbeteren is ook niet hetzelfde als extra asfalt neerleggen of overal inbouwen van als rotondes of verkeersdrempels als een soort totaaloplossingen. Als bijvoorbeeld verkeer op een rotonde vast komt te staan, zijn alle rijrichtingen geblokkeerd omdat de kruising is geblokkeerd. Ook een extra verkeersdrempel bij een stoplicht met ook een flitspaal maakt het niet veiliger. Mocht er onverwacht een fietser aankomen die door rood heeft gereden, dan mis je deze zeker. In plaats van voor het verkeer heb je immers je aandacht nodig voor stoplicht, snelheidsmeter, flitspaal en drempel. Niet bevorderlijk voor de doorstroming en niet voor de veiligheid.
Ook nog preciezer indelen van de weg helpt niet. In Nederland zijn meer wegmarkeringen en obstakels in de weg dan in de andere Europese landen bij elkaar. Wat we allemaal moeten doen is meer dan perfect bepaald. Echter, omdat alles zo perfect geregeld is, is er geen ruimte meer het oplossen van onverwachte situaties door flexibiliteit. En dit is wat je ziet. Er hoeft maar een vogel op de weg te zitten en er is file. Er is namelijk geen enkele ruimte meer om uit te wijken of ergens omheen te rijden of iets even op een andere manier te doen dan bedacht door de wegenbouwer. Als een vrachtwagen moet lossen, file en mensen boos dat hij op die plaats stil staat, maar ook de vrachtwagen kan door al het geregel nergens meer heen. Elk systeem heeft smeerolie nodig om te kunnen functioneren, voor de openbare weg is dit schijnbaar overbodige ruimte. Dit soort ruimte in gebruik nemen voor iets anders werkt averechts. Verbeteren is iets anders dan flexibiliteit of vrijheid ontnemen.
Als altijd is de oplossing van geval tot geval verhelpen van knelpunten en dit leidt in de ene situatie tot de ene en in een andere situatie tot een andere oplossing. Natuurlijk is het resultaat de er direct verderop weer file ontstaat, maar tenminste verderop met als hopelijk resultaat dat mensen die voor de file moesten afslaan er niet in terecht gekomen. Natuurlijk is het niet afdoende en gaat het niet van de ene dag op de andere. Het probleem is jarenlang verwaarloosd en daardoor heel groot geworden. Wegen verbeteren helpt echter wel degelijk tegen een transportprobleem op de weg, maar niet om geld mee op te halen.