IndexLast Update: 2025-08-06 13:36:58

Weet wat je meet

Meten is weten. Het is wetenschappelijk onderzocht en dus waar. Een paar voorbeelden:

Dat dingen samen voorkomen (correlatie) zegt niets over oorzaak en gevolg (causaliteit). Deze relatie hoeft er niet te zijn. Ze kunnen bijvoorbeeld ook gevolg zijn van een onbekende gemeenschappelijke oorzaak.

Hetzelfde geldt voor statistiek. Deze werkt vaak met betrouwbaarheidsdrempels. Iets wordt bijvoorbeeld voor waar aangenomen als het in 95 procent van de gevallen geldt. Maar waarom 95 en geen 96 procent? En die 5 procent? Als 5 procent van de patiënten overlijdt is dit toch wel veel. Het probleem is dat statistiek gaat over kansen en niet over waar of onwaarheden. Als je iets 100 keer doet en het gaat 10 keer fout is de kans dat het goed gaat 90 procent. Roepen dat iets waar is als het in 95 procent en niet waar als het in 94 procent van de gevallen geldt is willekeur. Statistiek zegt niet meer of minder dan dat iets in zoveel van de zoveel gevallen goed gaat en in zoveel van de zoveel gevallen fout. Statistiek zegt niets over waar of onwaar en dit soort uitspraken moet je er niet mee doen.

Meten is niet hetzelfde als weten voordat je heel precies hebt begrepen wat je meet en dat deze meting inderdaad meet wat je wil weten. Daarnaast zijn de mensen die "er verstand van hebben" vaak belanghebbend bij succes van wat ze bedacht hebben of waarin ze zijn opgeleid, hebben ze te weinig oog voor de daadwerkelijke al dan niet toepasbaarheid ervan en soms zijn ze regelrecht partijdig.

In het algemeen is meten niet gelijk aan weten omdat je niet weet wat je meet.