IndexLast Update: 2025-07-25 19:59:46
Een ander regelmatig terugkomend thema in de politiek is het invoeren van een nieuw belastingsysteem, bijvoorbeeld het huidige belastingsysteem met drie boxen en een heffing op fictief (niet echt bestaand) inkomen uit vermogen als nieuw concept.
Best leuk een nieuw systeem. De vraag is echter wat het oplevert, afgezien van werk en kosten om het te bedenken, in te voeren en omdat iedereen opnieuw moet leren hoe het belastingsysteem werkt, alle fouten en kinderziektes er nog uitgehaald moeten worden, alle bedrijven hun aangifteprocedures moeten herzien en de overgangssituatie met alle onduidelijkheden en misverstanden en werk die daarbij horen. Zowel voor de overheid zelf als voor de gemeenschap is een nieuw belastingsysteem veel extra werk en kosten. De vraag is wat het oplevert. Hopelijk een eenvoudiger, goedkoper systeem waardoor op termijn de kosten worden terugverdiend. Wordt het systeem inderdaad eenvoudiger? Waarschijnlijk niet. Het oude systeem was zo ingewikkeld geworden omdat het probleem ingewikkeld is en niet omdat mensen dom zijn en de politiek dit wel even kan corrigeren met een nieuw systeem. Ook in het nieuwe systeem zitten fouten en omissies en tegen de tijd dat deze zijn gecorrigeerd en opgelost is het nieuwe systeem weer net zo ingewikkeld en beroerd als het oude dit was, maar alleen anders. Stel echter dat het nieuwe systeem inderdaad goedkoper zou zijn geworden. Op welke termijn zou de overgang dan zijn terugverdiend? Hier wordt niet over nagedacht. Inmiddels is ook het huidige systeem aan herziening toe, misschien om weer terug te gaan naar het systeem van daarvoor, zeker met betrekking tot de vermogensrendementsheffing, die veel hoger is dan in de praktijk kan worden gehaald en dwingt tot het nemen van risico's om het theoretisch rendement waarop de heffing is gebaseerd te halen of tenminste erbij in de buurt te komen. Het is overigens niet onwaarschijnlijk dat de vermogensrendementsheffing door dit effect heeft bijgedragen aan het ontstaan van de financiële crises van de laatste tijd.
Was bij nader inzien het oude systeem zo slecht? Waren geleidelijke, beperkte aanpassingen van het oude systeem niet beter geweest? Een voorbeeld is het doen van aangifte. Dat dit in de loop der jaren eenvoudiger is geworden komt niet door een eenvoudiger belastingsysteem, want dit is er niet, maar door het aangifteprogramma door de belastingdienst, dat in de loop der jaren geleidelijk is ontwikkeld en verbeterd. Misschien is dit ook een idee voor het belastingsysteem zelf: in de loop van de tijd proberen het steeds te vereenvoudigen of zo eenvoudig mogelijk te houden.