IndexLast Update: 2025-07-22 08:05:07
In de grondwet staan de basisregels waarop alle andere regels en wetten zijn gebaseerd, bijvoorbeeld dat er niet zomaar onderscheid mag worden gemaakt tussen mensen, dat burgers recht hebben op een eerlijk proces, dat verworven rechten niet zomaar mogen worden afgepakt en het bestaan van kiesrecht.
Nieuwe wetten mogen niet in strijd zijn met de grondwet. Hierdoor is het bijvoorbeeld niet mogelijk dat een bepaalde regering het kiesrecht afschaft en het zo onmogelijk maakt dat er ooit nog een andere regering komt. Om wetten in strijd met de grondwet toch mogelijk te maken, moet eerst de grondwet worden gewijzigd. Hiervoor zijn nieuwe verkiezingen nodig. Pas als de regering die de grondwet wil wijzigen herkozen wordt, kan de wijziging doorgaan. Voordat de grondwet kan worden gewijzigd heeft de burger dus altijd de mogelijkheid dit via verkiezingen tegen te houden.
Wetten worden eerst gemaakt door het kabinet en daarna politiek beoordeeld door de tweede kamer en als laatste inhoudelijk beoordeeld door de eerste kamer om te controleren dat ze niet in strijd zijn met de grondwet. Is een wet in strijd met de grondwet, gaat hij terug. De tweede kamer is dus een politiek orgaan en de eerste kamer een controlerend orgaan, al kan er in de eerste kamer een politiek verschil van mening zijn over hoe de grondwet moet worden opgevat.
Als de eerste kamer een fout maakt en een wet doorlaat die wel in strijd is met de grondwet, kan niemand hier nog iets aan doen. Bijvoorbeeld een rechter mag alleen kijken naar de wet, niet naar de grondwet, omdat de grondwet voor direct gebruik te algemeen is en verschillende rechters hem verschillend zouden kunnen interpreteren.
Zonder handhaving van de grondwet door de eerste kamer is er voor burgers geen bescherming tegen een regering en meerderheid in tweede kamer die vreemde dingen doet. Een goede, vakkundige eerste kamer is niet in het belang van een zittend kabinet met meerderheid in tweede kamer, maar wel in het belang van de Nederlandse bevolking. De eerste kamer afschaffen is geen goed idee, deze serieus nemen en ervoor zorgen dat er bekwame mensen in zitten wel. Daarnaast is het de bedoeling dat de eerste kamer zich zo min mogelijk bezighoudt met politiek en zoveel mogelijk met inhoud.