IndexLast Update: 2025-07-21 20:53:24
In een democratie wordt wat de overheid doet bepaald door de inwoners in het land. De politiek is er om dit te realiseren. Omdat het onmogelijk is de mening van alle inwoners afzonderlijk te vragen en vervolgens te verwerken tot besluiten kiezen de inwoners vertegenwoordigers voor hun wensen en belangen. Dit zijn politici. Deze zijn er om ervoor te zorgen dat de overheid doet wat in het belang is van de inwoners in het land.
In Nederland gaat hier op dit moment veel mis. Zowel overheid als politiek zijn in dienst van de inwoners, maar politiek en politici lijken zich hier nauwelijks van bewust en geheel niet over na te denken.
Politiek en overheid gedragen zich als een privaat bedrijf voor zichzelf, dat echter niets produceert waar iemand wat aan heeft maar zich uitsluitend bezig houdt met zichzelf, eigen interne conflicten en schandalen, het ego van de politiek als geheel, de ego's van individuele politici en eigen projecten, zoals een Verenigd Europa, een Joint Strike Fighter, hoge snelheidslijn, rekeningrijden, bezuinigingsmaatregelen die niet kunnen werken, geld ophalen, opvoeden en betuttelen van burgers door voorschrijven van gedrag, zoals allerlei verplichtingen voor de "veiligheid", onzinnige eisen aan burgers voor het behoud van het milieu en zelfs voorschrijven wat mensen moeten eten om gezond te blijven, door campagnes, steeds strenger wordende regels, belastingen en boetes, veelal als het gaat om onbelangrijke zaken, hierbij gebruik makend van haar bijzondere machtspositie als machthebber en wetgever.
Maatregelen die voorspelbaar niet kunnen werken of negatieve gevolgen hebben worden niet gecorrigeerd en de erdoor ontstane problemen worden niet opgelost. Het maximum is een parlementaire enquete, feitelijk een nieuwe interne politieke rel, maar opgelost wordt er niets. Er lijkt geheel niet te worden gewerkt aan het oplossen van problemen of werken aan een toekomst. De schade hierdoor is enorm en ook in tijden van financiële krapte gaat men er mee door. Bezuinigen doet men niet op eigen projecten maar ten koste van burgers.
Ook correct zijn lijkt teveel moeite. Het is immers gemakkelijker burgers zelf bezwaar te laten maken tegen fouten of nalatigheden en bovendien kans dat ze het niet doen wat geld oplevert. Netto kost echter het onterecht laten betalen en daarna afhandelen van bezwaren de maatschappij geld, maar het politiek overheidsbedrijf denkt eraan te verdienen. Bronnen, zoals grond, feitelijk bezit van de burger, en slechts in beheer door de overheid worden gebruikt om winst mee te maken door ze te verhuren en verkopen aan bedrijven, zoals te zien is aan de grote toename van reclame-uitingen voor bedrijven, maar op terrein van de overheid en dus de Nederlandse burger, die er alleen maar last van heeft. Met geld verdienen heeft het niets te maken, want er wordt niets geproduceerd waar mensen wat aan hebben. Het gaat enkel om geld ophalen en op de kosten die daarvoor gemaakt worden wordt niet bezuinigd. Men vraagt zich alleen nog af wat maatregelen opleveren voor de overheid of politiek. Dit is twee keer fout. De vraag wat het kost ontbreekt en het gaat niet om wat het oplevert voor overheid of politiek maar om wat het oplevert voor het land.
Overheid en politiek zijn er echter niet voor zichzelf en zijn geen privaat bedrijf. De bedoeling is en blijft dat overheid en politiek denken in het belang van burgers en mogelijk maken wat deze willen en nodig hebben. Vanwaar dit verschil en de hierdoor grote afstand tussen burger en politiek?
De reden is dat politiek niet gaat over echte werkelijkheid en belang voor mensen en maatschappij, maar over politieke werkelijkheid. Politiek gaat over vechten en winnen, niet over nadenken. Politieke werkelijkheid is niet geïnteresseerd in kwaliteit van ideeën en gelijk hebben, maar in politieke haalbaarheid, scoren en gelijk krijgen. Een term hiervoor is "politiek realisme" en dit is iets anders dan werkelijk realisme.
In politiek realisme is bij elk idee de eerste vraag of het politiek realistisch ofwel politiek haalbaar is. Dit betekent dat het door de politiek moet worden begrepen en geaccepteerd. Anders hoef je er niet aan te beginnen vindt men. Klinkt mooi realistisch en maatschappelijk bewust en doordat het zo mooi klinkt is politiek haalbaar politiek haalbaar ook al is het onzin. Politiek haalbaar definieert namelijk zichzelf al naar gelang het uitkomt en houdt zichzelf zo in stand als argument tegen ideeën of gedachten die de politiek niet wil of niet begrijpt. Niet politiek haalbaar roept men dan in plaats van over inhoud of gevolgen na te denken en wie zich beroept op politiek haalbaar weet hoe de politieke wereld werkt en dit is wat telt. Hoe dom is de bedenker of wetenschapper die te kijk wordt gezet als maatschappelijk of politiek niet bewust of als idealist, levend in een schijnwereld?
Politiek haalbaar gaat niet over ideeën of gedachten, maar over politiek. Als een goed idee niet politiek haalbaar is, is dit niet een probleem van het idee maar een probleem van de politiek. Deze functioneert dan kennelijk niet want politiek moet zorgen dat goede ideeën haalbaar zijn en slechte niet en niet andersom. Daarbij is diskwalificeren van een bedenker als niet politiek realistisch geen vorm van argument tegen zijn gedachten of ideeën.
Hetzelfde geldt voor politiek correct. Dit is niet hetzelfde als correct. Correct is eerlijk en daardoor veelal ten koste van jezelf ten behoeve van anderen. Politiek correct gaat niet om eerlijk zijn, maar om scoren en is in het belang van jezelf, ten koste van anderen door deze te diskwalificeren en voor jezelf te zorgen dat je bij de juiste en wel de sterkere groep hoort. Dit is het tegendeel van werkelijk correct, maar nodig om boven te komen drijven in het politiek systeem.
Politiek realisme en politieke correctheid hebben niets te maken met werkelijkheid, maar met politieke onwerkelijkheid. De schijnwereld is niet die van ideeën en bedenkers, maar die van de politiek, Het gevolg van deze politiek schijnwereld is het bedenken en invoeren van maatregelen die domweg niet werken omdat ze niet zijn gebaseerd op werkelijkheid, maar op politiek, met als enig resultaat verlies van kapitaal en dat dingen slechter gaan en mensen ongelukkiger worden dan ze waren. Politiek realisme en politieke correctheid zijn geen goede concepten om een land te besturen.
Het begin van politieke correctheid en werkelijkheid is de selectie van politici. Deze worden niet worden geselecteerd op denkniveau, goede ideeën, inhoudelijke kennis of creativiteit, zoals men zou verwachten, maar op hun vaardigheid boven te komen drijven in het politiek systeem. Hiervoor nodig zijn ego, carrièredrang, overtuiging, fanatisme, vriendjes worden met de juiste mensen, doordrukken wat de gevestigde orde zegt en doet, tegenhouden wat de gevestigde orde niet bevalt en het wegdrukken van concurrenten ten behoeve van jezelf. Dit selecteert geen intelligentie, kennis of creativiteit, maar fanatieke meelopers met een groot ego. Dit is onder andere te zien aan het feit dat politici veelal niet vakbekwaam zijn op het gebied waarop zij beslissingen nemen. Bijvoorbeeld een minister van onderwijs is degene die de meest belangrijke beslissingen neemt op dit gebied, maar wordt niet geselecteerd op verstand van onderwijs.
Het middel dat men gebruikt om te scoren is datgene waarvan men denkt dat het de meeste kiezers gaat opleveren, veelal met als uitgangspunt dat kiezers niet volwaardig kunnen denken. Deels is dit op grond van vermeende eigen superioriteit, deels omdat men zelf niet beter kan omdat politici nou eenmaal niet zijn geselecteerd op denkvermogen, opleiding en kennis van zaken. Ook het idee van eigen superioriteit komt mogelijk voort uit eigen domheid, want wat je denkt van anderen zegt vaak meer over jezelf. Gelijk proberen te krijgen en scoren doet men door indruk maken op de kiezer, bijvoorbeeld door krachtige taal en harde maatregelen. Ook manipulatie is hier een kortere en gemakkelijkere weg dan eerlijkheid en men denkt op korte termijn. Het uiteindelijke niveau van dit gebeuren is vervolgens lager dan dat van de gemiddelde burger. Het verschil zit voornamelijk in het feit dat politici zichzelf intelligent genoeg vinden om het beter te weten dan anderen en gewone burgers niet.
De aandacht die politici krijgen is verslavend en daarom is het nadat men boven is komen drijven nodig om iets neer te zetten om het ego te vergroten en om te zorgen dat men niet vergeten zal worden. Of dit goed of slecht is voor land of maatschappij is van secundair belang. Als laatste is het zaak om zo te handelen dat men zo lang mogelijk blijft op de verkregen positie, maar als dat niet lukt is er nog ergens wel een mooie baan als burgemeester of commissaris, althans voor wie handig genoeg is. Dit alles leidt niet tot wat het beste is voor het land.
Om een land te besturen lijken politici de verkeerd opgeleide, verkeerd geselecteerde mensen, met een verkeerd doel voor ogen.
Het doel van politici, scoren, leidt ertoe dat de politiek steeds dingen wil veranderen. Bijvoorbeeld in tijden van financiële tegenspoed is een normale strategie afwachten en alleen kleine dingen aanpassen waarvan zeker is dat ze helpen. Geen enkel verantwoordelijk bedrijf of huishouden gaat in tijden van krapte veel geld uitgeven om dingen verregaand te veranderen, zeker niet als onzeker is dat de verandering zal werken. De politiek doet dit wel, want juist dan is het mogelijk door veranderen politiek te scoren, omdat mensen zich zorgen maken en hopen dat verandering zal helpen. Het tegendeel is meestal echter waar.
Men onderzoekt dan niet vooraf of de veranderingen zullen werken, want het gaat immers niet om werkelijkheid, maar om politiek succes. Ook controleert men achteraf niet of veranderingen hebben gewerkt want daaraan is geen eer meer te behalen. Het politiek scoren is met de verandering al gedaan en mocht uit het onderzoek blijken dat de verandering goed was levert dit geen extra winst, maar als blijkt dat de verandering slecht was wel verlies. Onderzoek achteraf kan hierdoor alleen politiek verlies opleveren en doet men daarom niet, tenzij gedwongen door andere politici die ook willen scoren, bijvoorbeeld met een parlementaire enquete, maar zonder verdere gevolgen. Dat ook het veranderen zelf ontwricht en geld kost gaat men aan voorbij.
Vervolgens worden dingen die niet werken niet opgeruimd, want ook dit scoort niet, integendeel, maar er worden dingen bijgemaakt om eerdere fouten te compenseren. Het resultaat is een nieuwe fout, want wat is bijgemaakt zou niet nodig zijn als de eerdere fout er niet was geweest of ongedaan zou zijn gemaakt. Foute dingen afschaffen geeft een beter eindresultaat en is eerder een teken van verstand dan van gezichtsverlies, want daarom lijkt het negeren of niet willen toegeven van fouten in werkelijkheid te gaan, maar men lijkt zich dit niet te realiseren.
Het elkaar beconcurreren door politici leidt ertoe dat politiek eigenlijk niet bezig is met land en maatschappij, maar politici met name met elkaar en politiek met zichzelf en haar eigen ego als geheel, zoals blijkt uit de gevoerde discussies die hoofdzakelijk gaan over zaken binnen de politiek zelf of individuele politici.
In het verlengde van het scoren door politici functioneert de politiek als een na-ijlende loden kogel aan het been van de maatschappij die normaal lopen onmogelijk maakt. Bij veranderingen, bijvoorbeeld een slechter wordend economisch klimaat, is de politiek de laatste die het opmerkt en de laatste die erop reageert, maar dan wel met de meest verregaande maatregelen. Net zoals de kogel destabiliseert dit en maakt het problemen groter. Van overheid en politiek, met een vast, gegarandeerd inkomen, zou je een omgekeerde rol verwachten. Als het goed lijkt te gaan, verwacht je een behoudende reactie voor tijden dat het slechter gaat, en andersom zou juist in mindere tijden de overheid moeten kunnen doorinvesteren om erdoorheen te komen.
Als bijvoorbeeld de economie slecht draait en bedrijven mensen ontslaan, zou de overheid juist mensen in dienst moeten nemen, en als het goed gaat precies andersom. Als de overheid, nadat bedrijven klaar zijn, ook nog eens begint met bezuinigen en mensen ontslaan, brengt ze alleen maar nog meer schade toe. Nodig is een vooraf stabiliserende in plaats van een achteraf destabiliserende rol. Van een politiek die voor zichzelf opereert als een soort privaat schijnbedrijf, er is immers geen concurrentie of risico op verlies, is dit echter niet verwachten. Een voorbeeld waar dit goed is gegaan is de coronacrisis. Het ging toen heel slecht in Nederland en de overheid heeft hier toen niet aan meegedaan, maar veel geld uitgegeven om het land draaiende te houden en bedrijven niet failliet te laten gaan. Dit soort voorbeelden zijn echter zeldzaam en kwamen niet voort uit de politiek in de tweede kamer, maar door acties van het zittende kabinet.
Ja en nee, maar het bovenstaande is wat er gebeurt in een democratie als men niet oplet wat voor keuzes er worden gemaakt en wat voor soort argumenten er worden gebruikt.
Om dit te veranderen moeten om te beginnen politiek en burgers zich bewust worden van bovenstaande mechanismen. Het uitgangspunt moet worden dat kiezers verstandig denken en handelen, op basis waarvan zinnige politiek en beleid kunnen worden gedaan en gemaakt. Dit vraagt van politici inhoudelijke en in plaats van politieke kennis van zaken. Vervolgens doe je als politicus voorstellen doet waarvan je oprecht denkt dat ze goed zijn voor de samenleving, en laat je de kiezer beslissen. Daarbij loop je het risico dat je niet gekozen of herkozen wordt, maar daar gaat het niet om. Het gaat om de inhoud van ideeën en niet om het politieke succes ervan. De hoofdvraag is steeds heel simpel. Wat kost het aan belastinggeld en wat levert het op voor land en burger? Daarbij moet men accepteren dat in een complexe maatschappij onderzoek vaak meer tijd kost dan implementatie en dat ook de overheid problemen soms niet kan oplossen en niet moet willen bijdragen als dit niet kan, ook niet in lastige tijden. Doordenken en evaluatie van resultaten van maatregelen zijn essentieel om fouten te voorkomen, herstellen en niet te herhalen. Veranderen kost geld en arbeid en kan niet zonder meer worden teruggedraaid zonder dat opnieuw schade veroorzaakt wordt. Liefst zo min mogelijk dus. De oplossing is geval voor geval onderzoeken wat er mis is en geval voor geval proberen risicoloos en in kleine stapjes op te lossen op een manier dan men ook weer terug kan. Reversibel heet dit. Geld wordt in kleine beetjes verdiend door werken door velen, niet door in uitgeven in grote bergen door een paar. Een lange termijnvisie kan hierbij nuttig zijn om te voorkomen dat oplossingen niet ongedaan moeten worden gemaakt, omdat ze niet blijken te passen in een groter geheel. Als problemen worden opgelost gaat de samenleving vanzelf beter functioneren en komt geld verdienen door burgers vanzelf weer op gang.
De huidige problemen overziend, is het onbegrijpelijk dat de politiek doorgaat op de wijze waarop deze nu bezig is. Een wanhopige houding en twijfel hoe hoe deze problemen ooit kunnen worden opgelost zou meer passend zijn. Samenwerking lijkt meer nodig dan polariserende discussie. Het is nodig dat de politiek stopt met politiek denken voor zichzelf en overgaat tot werkelijk denken voor land en maatschappij in dienst van wie zij is en die haar betaalt. Dit zal moeilijk zijn. Aan de kiezer is het vervolgens hiervoor te kiezen. Eigenbelang is dan een goed en eerlijk argument voor een keuze want als iedereen dit gebruikt is de gemiddelde uitkomst het belang van de groep of het land.