IndexLast Update: 2025-07-21 20:25:59
Regels bieden oplossingen, maar niet zonder meer juiste of optimale oplossingen.
Regels maken dat mensen minder gaan nadenken omdat dit door de regels niet hoeft en zinloos is. Je moet je immers aan de regels houden en kunt deze niet veranderen. Als het aan de regels voldoet, zal het wel goed zijn, wordt er gedacht, al lijkt het misschien anders.
Regels vervangen sociaal denken door conflictdenken. Je wil iets, maar de reden dat je het niet doet is niet omdat je begrijpt dat het asociaal is of dat er iets anders mis mee is, maar omdat iemand een regel gemaakt heeft die zegt dat het niet mag en overtreden van deze regel wordt bestraft. Dit is een conflict tussen jou en de regel of maker van de regel in plaats van begrip van de situatie en bij een conflict gaat het erom wie er kan winnen. Je gaat dus proberen de regel te overtreden en de regelmaker gaat hem handhaven. De regel heeft ervoor gezorgd dat sociaal denken is vervangen door vechten.
Vaak zijn er steeds meer regels nodig om het consequent te houden. Als iets verboden is moet immers ook alles dat er op lijkt verboden zijn, anders is of lijkt het onlogisch. Dit maakt het afschaffen van regels lastig tot onmogelijk. Hierdoor worden foute regels niet afgeschaft, maar nieuwe regels bijgemaakt om ze te compenseren of corrigeren, waar dan flexibel mee moet worden omgegaan omdat het anders onwerkbaar wordt. Fout op fout op fout dus en uiteindelijk het recht van de sterkste door de ruimte die het "er flexibel mee omgaan biedt".
Doordat regels eenvoudig moeten zijn en algemeen moeten gelden gaan regels elkaar snel tegenspreken, zeker als niet goed wordt opgelet of ze wel echt van toepassing zijn. Je kunt je dan niet aan de regels houden want deze spreken elkaar tegen, maar je kunt ook zelf geen oplossing kiezen omdat je je aan de regels moet houden. In dit soort gevallen lossen de regels geen conflicten op maar veroorzaken ze deze. Nu werken de regels contraproductief en zijn ze slechter dan geen regels en gewoon van geval tot geval een optimale oplossing kiezen, zoals het ging voordat de regels er waren. Er geldt nu uitsluitend nog het recht van degene die het best van de verwarring weet gebruik te maken. Dit is het recht van de sterkte, maar verpakt als het recht van degene die de regels het beste kent en zich er het beste aan houdt. Nog erger wordt het als partijen, zoals grote bedrijven en sommige overheidsinstanties, eigen regels gaan bedenken en hanteren.
Regels zijn nodig om op een eenvoudige manier veel voorkomende conflicten te voorkomen of efficiënt op te lossen. De oplossingen die regels bieden zijn echter niet optimaal en soms zelfs fout omdat regels niet gelijk zijn aan de werkelijkheid. Daarbij maken regels zelfstandig kiezen van oplossingen onmogelijk en leiden ze daardoor tot onnadenkend gedrag, waardoor steeds meer regels nodig zijn. Uiteindelijk leiden teveel regels tot conflicten in plaats van deze op te lossen. Overbodige regels zijn hierdoor niet alleen onnodig, maar schadelijk.
Doordat regels beperkend werken en vrijheid ontnemen, zijn regels op zichzelf slecht. In theorie hoe minder regels hoe beter dus. Bovendien is het onmogelijk alles vast te leggen in regels. Daarvoor zijn mensen en is de maatschappij te ingewikkeld. Het is daarom niet alleen gewenst maar ook onontkoombaar te vertrouwen op mensen hun goede wil en gezond verstand.
Regels zijn alleen nodig in als er daadwerkelijk sprake is van conflicterende belangen en goede wil en gezond verstand niet blijken te werken, maar zijn ook onder deze voorwaarden alleen goed als ze daadwerkelijk oplossingen bieden. Regels moeten zo natuurlijk, logisch en voorspelbaar zijn. Zo niet, dan staan de regels goede oplossingen en normaal gedrag in de weg, waardoor ze dingen eerder fout dan goed laten gaan. Veruit de meeste mensen zijn zonder meer bereid zich aan regels te houden als ze de redelijkheid ervan inzien en dit bereik je met opleiding, niet met sancties. Vertrouwen en gezond verstand zijn de smeerolie van samenwerking. Als deze ontbreken of niet worden gebruikt gaat een maatschappij stuk, net als een motor zonder olie.